Skóra jako największy organ pełni wiele zróżnicowanych funkcji. Stanowi między innymi barierę odgraniczającą wnętrze organizmu oraz zewnętrznych czynników środowiskowych. Pełni więc między innymi funkcje ochronne, które są bardzo istotne szczególnie w przypadku skór bardziej problematycznych, dotkniętych różnego rodzaju dermatozami.
Spis treści:
Czym jest bariera naskórkowa
Objawy zaburzonej bariery hydrolipidowej
Skutki zaburzenia bariery naskórkowej
Odbudowa bariery hydrolipidowej
Czym jest bariera naskórkowa i za co odpowiada?
Naskórek składa się z pięciu warstw, z których najbardziej zewnętrzna to warstwa rogowa. Ma ona strukturę przypominającą mur, gdzie komórki warstwy rogowej pełnią rolę „cegieł”, a cement międzykomórkowy – będący mieszaniną lipidów – działa jak spoiwo między nimi. Warstwa rogowa stanowi pierwszą linię kontaktu skóry z czynnikami zewnętrznymi. Ogranicza ona przenikanie substancji do głębszych warstw naskórka oraz chroni przed nadmierną utratą wody przez skórę. Na jej powierzchni znajduje się płaszcz hydrolipidowy, który jest mieszanką wydzielin gruczołów łojowych i potowych. Płaszcz ten utrzymuje odpowiednie pH skóry, wynoszące około 5,5-6, co sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu naturalnej mikroflory skóry. Dodatkowo nawilża i natłuszcza skórę dzięki obecności frakcji lipidów.
Jak rozpoznać, czy bariera hydrolipidowa jest zaburzona i wymaga wzmocnienia?
Przede wszystkim zwróć uwagę na reakcję swojej skóry zaraz po jej umyciu. Jeśli odczuwasz dyskomfort, napięcie, pieczenie lub zauważasz zaczerwienienie, oznacza to, że bariera naskórkowa potrzebuje odbudowy i wzmocnienia. Jej kondycja jest kluczowym czynnikiem, który należy uwzględnić przy układaniu planu pielęgnacji domowej, jak również działań gabinetowych.
Skutki zaburzonej bariery naskórkowej
Oprócz towarzyszącego dyskomfortu i zwiększonego ryzyko podrażnienia skóry, przy zaburzonej warstwie ochronnej istnieje tendencja do rozwoju stanu zapalnego. Naruszona bariera naskórkowa prowadzi do zwiększonej przepuszczalności do głębszych warstw naskórka wszelkich zanieczyszczeń, a także mikroorganizmów i ich metabolitów. Uruchamia się kaskada procesów zapalnych, co na skórze objawia się wystąpieniem zmian trądzikowych, zaczerwienienia, czy egzemy. Co więcej, stan ten towarzyszy przyspieszonym procesom starzenia.
Działania wspierające odbudowę i wzmocnienie bariery hydrolipidowej
Podstawową zasadą powinno być delikatne oczyszczenie skóry, bez środków nadmiernie drażniących i wysuszających, które pozbywają płaszcz hydrolipidowy z niezbędnych lipidów. Kluczowe składniki dedykowane silnej regeneracji to między innymi ceramidy, kwas linolowy, skwalan, cholesterol, wąkrota azjatycka, beta-glukan, czy emolienty roślinne np. masło shea.
Jak powinna wyglądać pielęgnacja domowa? Czego należy unikać?
W porannej rutynie pielęgnacyjnej dodaj antyoksydanty, które pomogą obniżyć stres oksydacyjny komórek skóry, a tym samym pomogą zredukować nasilenie stanu zapalnego w skórze. Następnie nawilżenie oraz działanie promieniochronne za pomocą kremu z filtrem. Wieczorem natomiast po oczyszczeniu dobrze zastosować produkty wzbogacone o konkretne składniki aktywne, dobrane indywidualnie do potrzeb skóry i kondycji bariery naskórkowej. Następnie również silna regeneracja i nawilżenie.
Co ważne, zwracaj uwagę na rodzaj stosowanych składników aktywnych, ich stężenie i częstotliwość aplikacji. Niepoprawnie dobrane mogą potęgować uszkodzenie bariery ochronnej, a tym samym powodować tzw. wysyp z podrażnienia. Peelingi chemiczne lub retinoidy wprowadzaj pod okiem specjalisty, kosmetologa. Dodatkowo zrezygnuj z agresywnych peelingów mechanicznych oraz nadmiernego pocierania skóry podczas mycia i osuszania. Wszelkiego rodzaju akcesoria, typu szczoteczki, gąbki itp. nie będą dobrym rozwiązaniem w przypadku skóry z zaburzoną barierą. Nie będą pomocne, a mogą jedynie nasilać problem. Fajnym dodatkiem natomiast będzie wprowadzenie suplementacji w postaci kwasów omega-3, które pomogą w odbudowie płaszcza hydrolipidowego także od wewnątrz.
Uszkodzona bariera hydrolipidowa to jedna z najczęściej spotykanych przyczyn wystąpienia nadmiernej suchości skóry, zmian trądzikowych, czy podkreślenia widoczności załamań skórnych. Jej odbudowa to pierwszy krok na jakim skupiamy się w działaniach zabiegowych i domowych. Jeśli samodzielnie nie potrafisz ocenić w jakiej kondycji jest Twoja bariera naskórkowa, nie wiesz jak z nią postępować i jakie produkty stosować w SKINSPACE jak zawsze służymy pomocą 🙂
Tekst przygotowała:
Maja Gaworowska - kosmetolog w Klinice SKINSPACE
