Przebarwienia to jeden z najczęstszych problemów estetycznych, z jakimi pacjenci zgłaszają się do gabinetu. Jednak nie wszystkie przebarwienia są sobie równe – różnią się nie tylko wyglądem, ale też mechanizmem powstawania, głębokością oraz reakcją na terapie. Dwa najczęściej mylone typy to przebarwienia hormonalne (najczęściej melasma) i przebarwienia posłoneczne (fotouszkodzenia). Pracując w gabinecie, wiem, że właściwa diagnoza to klucz i podstawa do sukcesu. Dlatego dziś przybliżę Ci, jak rozróżnić te dwa typy przebarwień i jakie metody leczenia są najskuteczniejsze – zarówno w gabinecie, jak i w pielęgnacji domowej.
Zacznijmy od podstaw. Przebarwienia to zmiany kolorytu skóry wynikające z nadprodukcji melaniny – pigmentu odpowiadającego za kolor naszej skóry, włosów i oczu. Gdy melanocyty (komórki produkujące melaninę) zaczynają działać nieregularnie, pojawiają się ciemniejsze plamy, które z czasem mogą się pogłębiać, rozszerzać lub utrwalać.
Spis treści:
Co to są przebarwienia
Przebarwienia hormonalne
Przebarwienia posłoneczne
Sposoby na przebarwienia
Czym są przebarwienia?
Zacznijmy od podstaw. Przebarwienia to zmiany kolorytu skóry wynikające z nadprodukcji melaniny – pigmentu odpowiadającego za kolor naszej skóry, włosów i oczu. Gdy melanocyty (komórki produkujące melaninę) zaczynają działać nieregularnie, pojawiają się ciemniejsze plamy, które z czasem mogą się pogłębiać, rozszerzać lub utrwalać.
Przebarwienia hormonalne – melasma
Melasma to rodzaj przebarwień, który ma silny związek z gospodarką hormonalną. Najczęściej dotyczy kobiet i może pojawiać się w okresie ciąży (tzw. ostuda), stosowania antykoncepcji hormonalnej, terapii hormonalnej (np. Hormonalna terapia zastępcza) czy coraz częstszych zaburzeń hormonalnych (np. niedoczynność tarczycy, PCOS). Melasma ma też silny komponent genetyczny i fotowrażliwości – dlatego osoby o fototypach III-IV (np. śniada cera, oliwkowy odcień skóry) są bardziej narażone na jej rozwój. Fotowrażliwość łączy się również z przyjmowanymi substancjami czy lekami, które mogą być fotouczulające (zioła np. dziurawiec, pokrzywa czy leki np. diuretyki, antydepresanty)
Melasma zazwyczaj:
– pojawia się symetrycznie na twarzy – na czole, policzkach, nosie, nad górną wargą.
– ma kształt nieregularnych, rozlanych plam o cieplejszym, brązowo-szarawym odcieniu.
– może się nasilać latem, ale nie znika całkowicie zimą.
– często pogłębia się z wiekiem lub po ekspozycji na słońce.
Przebarwienia posłoneczne – fotouszkodzenia
Przebarwienia posłoneczne są wynikiem wielokrotnej i długotrwałej ekspozycji na promieniowanie UV, szczególnie bez ochrony SPF. Uszkodzenia nakładają się latami, dlatego najczęściej pojawiają się po 30. roku życia, choć coraz częściej obserwujemy je już u młodszych osób. Mają postać wyraźnie odgraniczonych plamek, o kolorze od jasnobrązowego po ciemnobrązowy, najczęściej pojawiają się na twarzy, dekolcie, dłoniach – czyli tam, gdzie skóra jest najbardziej eksponowana na słońce. Zmiany mogą z czasem przybierać formę tzw. plam soczewicowatych, często widoczne na dłoniach osób starszych i w przeciwieństwie do melasmy, są nieregularne i niesymetryczne.
Sposoby redukcji przebarwień
Skuteczne metody gabinetowe zawierają w sobie zarówno złuszczanie, jak i odbudowę bariery hydrolipidowej. Peelingi z kwasami (np. kwas azelainowy, mlekowy, TCA, migdałowy) działają złuszczająco i rozjaśniająco. Ich dobór zależy od fototypu skóry i głębokości przebarwień. Przy melasmie stosujemy delikatne, wieloetapowe peelingi, przy których jesteśmy w stanie kontrolować ekspozycję np. modyfikowany kwas TCA, gdzie złuszczanie jest drobnopłatkowe, delikatne, ale cała praca dzieje się pod spodem. Przebarwienia posłoneczne traktujemy za pomocą silniejszych peelingów, przy których jest widoczne złuszczanie.
Terapia laserowa (np. laser pikosekundowy, laser CO2)
Lasery skutecznie rozbijają nagromadzoną melaninę. Trzeba jednak zachować ostrożność przy melasmie – zbyt agresywna terapia może ją pogorszyć! Najlepiej działać niską energią i na kilku sesjach, z przeplataniem mniej agresywnych zabiegów pomiędzy.
Mezoterapia
Zabiegi z użyciem koktajli z glutationem, witaminą C, kwasem traneksamowym świetnie sprawdzają się przy melasmie i jako wsparcie terapii rozjaśniających. Będą stanowiły również część odbudowującą barierę hydrolipidową po mocniejszych zabiegach.
Terapia światłem LED
Światło czerwone i bliskie podczerwieni wspomaga regenerację, działa przeciwzapalnie i wzmacnia efekty terapii kwasami i laserami. Światło zielone natomiast, ma działanie podbne do lasera pikosekundowego, z tą różnicą, że wiązka światła działa na innej długości.
Leczenie przebarwień nie kończy się w gabinecie. Codzienna pielęgnacja ma ogromny wpływ na trwałość efektów! Przy przebarwieniach w kosmetyczce powinny się znaleźć krem z filtrem SPF 50+, serum ze stabilną formą wit C, a w składach szukaj kwasu azelainowego, niacynamidu (uwaga na mozliwe podrażnienia), kwasu kojowego, arbutyny – wspomagają depigmentację.
Każda skóra jest inna – dlatego indywidualna konsultacja z doświadczonym kosmetologiem to pierwszy i najważniejszy krok w walce z przebarwieniami. Dobrze postawiona diagnoza pozwala dobrać bezpieczną, skuteczną i długofalową terapię, która nie tylko usunie przebarwienia, ale też zminimalizuje ryzyko ich nawrotu.
Tekst przygotowała:
Wiktoria Chromik – kosmetolog w Klinice SKINSPACE
